Transgenders op de Olympische Spelen in Tokio 2021

Homoseksuele atleten of lesbische atleten op de Olympische Spelen komen steeds vaker openlijk uit voor hun geaardheid. Maar nu komt doet op de Olympische Spelen 2021 in Tokio voor het eerst in de geschiedenis een transgender atleet mee. En dat is niet het enige. Ook zullen er op de Olympische Spelen meer dan 120 atleten aanwezig zijn die openlijk voor hun LHBTIQ+ achtergrond uitkomen. Dit is het hoogste aantal in de geschiedenis van de Olympische Spelen. Voor Nederland zijn er 17 atleten aanwezig die openlijk uitkomen voor hun LHBTIQ+ achtergrond.

Laurel Hubbard: Eerste Transgender op de Olympische Spelen

De Nieuw-Zeelandse atleet Laurel Hubbard (43) is de eerste transgender atleet ooit op de Olympische Spelen. Namens Nieuw-Zeeland neemt zij deel aan het gewichtheffen op de Olympische Spelen 2021 in Tokio. Tot 2013 deed Laurel Hubbard nog mee aan de mannencompetitie. Nu gaat ze als eerste transvrouw ooit meedoen op de Olympische Spelen, bij de vrouwen. Ze neemt deel aan de zwaarste klassen bij het vrouwen gewichtheffen, de categorie boven de 87kg.

Overigens waren er nog meerdere transgender-atleten in de race om mee te doen aan de Olympische Spelen:

Nikki Hiltz, maar zij heeft zich niet gekwalificeerd voor de 1.500 meter voor vrouwen.
CeCe Telfer, niet in aanmerking omdat ze niet aan de voorwaarden van het IOC heeft voldaan. Haar testosteron niveau was te hoog.

Non-binaire atleet Olympische Spelen

De eerste non-binaire atleet op de Olympische Spelen die er ook openlijk voor uitkomt is de Canadese voetbalster “Quinn”. Ze omschrijft zichzelf als non-binair, dat betekent dat ze zich niet persé man, maar ook niet persé vrouw voelt. Een andere term die hiervoor ook wel gebruikt worden is “genderqueer”. Quinn is dus de eerste genderqueer atleetop de Olympische Spelen die hier ook daadwerkelijk in het openbaar voor is uitgekomen. Naast Quinn nam ook Alana Smith deel aan de Olympische Spelen 2021 in Tokio. Zij deed namens de VS als transvrouw mee aan het skateboarden voor vrouwen.

Verschil transgender of non-binair

Even een kleine opfriscursus over het verschil tussen transgender of non-binair. Een non-binair persoon voelt zich niet persé man, maar ook niet persé vrouw. Een non-binaire atleet voelt zich beter bij een non-binaire genderidentiteit. Een transgender daarentegen voelt zich qua geslacht anders dan het biologische geslacht.

LHBTIQ+ staat voor lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuele mensen, transgender personen, intersekse personen, queer personen en anderen die wat betreft hun genderidentiteit, genderexpressie, seksualiteit of hun lichaam vallen buiten wat in de maatschappij wordt gezien als ‘standaard’.

LHBTIQ+ atleten Olympische Spelen

Homoseksuele atleten of lesbische atleten op de Olympische Spelen komen steeds vaker openlijk uit voor hun geaardheid. Op de Olympische Spelen in Tokio 2021 doet een recordaantal van meer dan 120 LHBTIQ+ atleten mee. Het gaat dan om atleten die er openlijk voor uitkomen. Dit maakt de Spelen in Tokio tot het meest inclusieve Olympische Spelen ooit. Bovendien zit er een duidelijke stijgende lijn in het aantal LHBTIQ+ deelnemers aan de Olympische Spelen.

Aantal LHBTIQ+ atleten op de Olympische Spelen:

2012, Londen, 23 LHBTIQ+ atleten
2016, Rio de Janeiro, 56 LHBTIQ+ atleten
2021, Tokio, 121 LHBTIQ+ atleten

Enkele feiten over LHBTIQ+ atleten op de Olympische Spelen

Er doen dit jaar 121 LHBTIQ+ atleten mee aan de Olympische spelen, het hoogste aantal ooit.
Er doen LHBTIQ+ atleten mee uit 30 verschillende landen en in 33 verschillende sporten.
Nederland heeft na de VS de meeste Olympische LHBTIQ+ atleten die er openlijk voor uitkomen.

Lijst Nederland LHBTIQ+ atleten op de Olympische Spelen

Nederland heeft na de Verenigde Staten de meeste atleten die openlijk voor hun LHBTIQ+ achtergrond uitkomen op de Olympische Spelen. De lijst met LHBTIQ+ atleten per land:

Verenigde Staten (30)
Nederland (17)
Canada (17)
Groot-Brittanië (16)
Brazilië (16)
Australië (12)
Nieuw-Zeeland (10)

IOC en transgendersporters

Sinds 2004 mogen transgender atleten deelnemen aan de Olympische Spelen. Maar tot dit jaar dit niemand dit openlijk. Naast de Olympische atleten die ervoor uitgekomen zijn, doen er dus waarschijnlijk nog meer transgender atleten mee aan de Olympische Spelen. Velen kiezen er echter nog voor om dit niet naar buiten te brengen. Online pesterijen, haatmails en bedreigingen zijn voor veel transgender atleten redenen om dit niet openbaar te maken.

Voorwaarden transgenders Olympische Spelen

Er zitten wel een aantal voorwaarden aan de deelname van transgender-atleten aan de Olympische Spelen. Het IOC (Internationaal Olympisch Comité) heeft deze voorwaarden bepaald. De voorwaarden voor transgender sporters op de Olympische Spelen zijn:

Transgender atleten kunnen zich pas vier jaar na de transformatie kwalificeren.
Transgender sporters moeten 12 maanden lang een lagere testosteronwaarde kunnen aantonen voordat ze mogen deelnemen.
De atleten moeten hun geslacht aangeven en mogen dit gedurende een periode van vier jaar niet wijzigen.
Atleten die overgaan van vrouw naar man, mogen zonder voorwaarden meedoen.

Nederlandse transgender atleten

Voor zover bij ons bekend zijn er op dit moment geen Nederlandse transgender atleten. Maar statistisch gezien moeten deze er wel zijn. Bovendien worden er door verschillende sportbonden richtlijnen opgesteld voor Nederlandse transgender atleten. Zo heeft het NOC*NSF in 2021 een Handvest Diversiteit opgesteld wat door 26 sportbonden is ondertekend. Daarnaast is er ook een vernieuwde richtlijn voor gender- en seksediversiteit in de sport opgesteld. Dit heeft als doel om sportverenigingen goede richtlijnen te bieden bij het omgaan met LHBTIQ+ sporters.

Eerlijkheid transgenders in de sport

Het deelnemen van transvrouwen in de sport kan nog steeds op weerstand rekenen uit verschillende hoeken. Daarbij worden met name fysiologische kenmerken als argumenten aangevoerd. Dit zijn bijvoorbeeld:

Lengte
Lichaamsbouw
Snelheid
Kracht
Gewicht
Testosteron

Een andere veelgehoorde discussie is bij geslacht de transatleten zouden moeten deelnemen. De ene groep vindt dat er gekeken moet worden naar het geslacht bij de geboorte, terwijl de andere groep dat discriminerend vindt. Er valt natuurlijk wel enigszins iets voor te zeggen als je bedenkt dat bijvoorbeeld Laurel Hubbard bij de mannen totaal geen rol van betekenis speelde. Bij de vrouwen won ze meteen zilver op het WK gewichtheffen. In de toekomst zal er vooral naar een goede balans moeten worden gezocht tussen eerlijkheid en inclusiviteit.

Geschiedenis transgenders in de sport

Als we teruggaan in de geschiedenis van sport wordt één ding heel duidelijk. Van origine was sport voor mannen. Dit is natuurlijk in de loop der jaren veranderd. Ook op het gebied van transgender atleten is er veel veranderd. Eén van de eerste opvallende transgender atleten was Renée Richards. Zij was een veelbelovende tennisser in het mannentennis. In 1975 onderging zij een geslachtsverandering om vervolgens aan damestoernooien deel te nemen. Na veel getouwtrek tussen de tennisbond en Richards oordeelde het hooggerechtshof uiteindelijk dat zij wettelijk gezien vrouw is. Daarna nam ze deel aan de US open in 1977.

Op de Olympische Spelen kwam de grote verandering in 2003. Het IOC heeft toen nieuwe richtlijnen opgesteld voor transgenders voor deelname aan de Olympische Spelen. Deze waren iets strenger dan de nu geldende richtlijnen. Vanaf 2004 mogen trans-atleten deelnemen aan de Olympische Spelen. De nieuwe transgender richtlijnen zijn in 2015 opgesteld. De richtlijnen waren van kracht op de Olympische Spelen 2016 in Rio de Janeiro, maar hier deden geen transgender atleten aan mee.

In 2021 in Tokio doet voor het eerst een transvrouw mee aan de Olympische Spelen. De Nieuw-Zeelandse gewichtheffer zal de eerste transvrouw op de Olympische Spelen ooit zijn. Met haar deelname is dit een grote stap voorwaarts in de acceptatie van transgenders op de Olympische Spelen.

Transgenders op de Olympische Spelen in Tokio 2021